متن کامل خبر


 
تاریخ نگاری رسمی، تاریخ نگاری هدایت شده است

خلاصه خبر: معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی معتقد است: تاریخ نگاری رسمی بازتاب دهنده باورهای نظام سیاسی حاکم است که از سوی قدرت سیاسی هدایت می شود.

علیرضا ملایی توانی 5 اسفندماه در همایش تامل درباره انقلاب اسلامی در سالن مطهری گفت: تاریخ نگاری رسمی انقلاب اسلامی روایت انقلابیون حاکم از تاریخ انقلاب است که بازتاب دهنده باورهای رایج در دستگاه قدرت سیاسی است.
وی افزود: تاریخ نگاری رسمی هدایت شده است؛ یعنی روایت خاص انقلابیون از انقلاب و ارزش ها و معیارهای آنها را بازتاب می دهد ، از سوی قدرت سیاسی هدایت می شود و از حمایت مادی و معنوی این قدرت برخوردار است.
وی ادامه داد: تاریخ نگاری رسمی توجیه گر وضع موجود انقلاب است و توجیه گر اقدامات قدرت سیاسی است؛ از مشروعیت حکومت و وضع موجود دفاع می کند و در تمام رسانه های حکومتی ومتن های درسی و... بازتاب داده می شود.
ملایی توانی با بیان اینکه به این نوع تاریخ نگاری انتقادهایی وارد است، اظهار کرد: نخستین چالشی که در تاریخ نگاری رسمی انقلاب مطرح است، این سخن مطرح است که انقلاب اسلامی خاص و ویژه بود ، با هیچ نظریه انقلاب نمی توان آن را تحلیل کرد ، به انقلاب های دیگر شبیه نیست و بر اساس نگاه تطبیقی نمی شود آن را بررسی کرد.
معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی افزود: در این نوع تاریخ نگاری مطرح می شود که علوم انسانی رایج چون غربی و عرفی است نمی تواند انقلاب اسلامی را تحلیل کند. انقلاب اسلامی در این نوع نگاه ماهیت قدسی دارد؛ بنابراین برای شناخت آن از روش های متعارف باید فاصله گرفت.
این پژوهشگر تاریخ معاصر با ذکر این نکته که دڔ این تاریخ نگاری، انقلاب اسلامی به دنبال رهایی مسلمان و تمدن غرب از بن بست است، گفت: در این اندیشه خرد غرب یک خرد شیطانی است و انقلاب قصد داشت این نوع خرد را زیر سوال ببرد و آغازگر راه جدیدی در جهان باشد. آیت الله عمید زنجانی در کتاب خود معتقد است انقلاب اسلامی پدیده ای از سنخ ظهور اسلام است و همچون معجزه ای الهی تجلی قدرت الهی است.
ملایی توانی ، سپس به چالش دیگر تاریخ نگاری رسمی انقلاب پرداخت و بیان کرد: تاریخ نگاری رسمی بر این باور است که هیچ کدام از نظریه های انقلاب در تحلیل انقلاب اسلامی پاسخگو نیست و تنها نظریه اسلام خواهی و مذهب است که می تواند انقلاب اسلامی را تحلیل کند.
وی ادامه داد: دو دهه بعد از این نظریه پردازی ها، عماد افروغ نظریه انقلاب صدرایی را مطرح کرد. در این نگاه سعی شده از دوگانه سازی های که وجود دارد گذر شود و یک نگاه کلی گرایانه و هماهنگ به خدا و هستی را حاکم کند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ادامه داد: نگاه روحانیت محور به انقلاب اسلامی یکی دیگر از اصول تاریخ نگاری رسمی انقلاب است. در این تاریخ نگاری تمام بازیگران اصلی انقلاب روحانیون هستند. البته در نقش امام خمینی تردید نیست، اما نقش بقیه روحانیون پررنگ می شود.
وی افزود: این امر باعث شد نسلی از روحانیون تاریخ نگار مثل حمید روحانی، علی دوانی، روح الله حسینیان و عمید زنجانی شکل بگیرد.
این پژوهشگر تاریخ تصریح کرد: این تاریخ نگاری همه جریان های مبارز سیاسی بیرون از روحانیت را نادیده گرفته و نقش آنها را کم اهمیت جلوه می دهد.
وی سپس با بیان اینکه در مورد رکود و درخشش مبارزات انقلابی هم تاریخ نگاری رسمی انقلاب تحلیل خاصی را مدنظر قرار می دهد، گفت: از سال 1343 که امام تبعید شد تا زمان رحلت آقا مصطفی (فرزند امام) دوره رکود مبارزات در تاریخ نگاری رسمی انقلاب است؛ این در حالی است که گرچه تحرکات کوچکی از سوی روحانیت بود، اما نقش اصلی را نداشت، اما در این دوره مهم ترین چرخش گفتمانی توسط روشنفکران دینی‌صورت گرفت ، دوره خروش و اسلام خواهی انقلابی بود و مانع از حرکت خیل عظیم جوانان دانشجو به مارکسیسم شد، اما در این نوع تاریخ نگاری این دوره نادیده گرفته می شود.
وی ادامه داد: بحث دیگر جرقه های انقلاب یعنی حوادثی است که در آستانه وقوع انقلاب رخ می دهد که باعث انقلاب شدند. این حوادث مثل انتشار نامه جبهه ملی به شاه در خرداد 56، درگذشت دکتر شریعتی، اعتصابات کارگری، درگیری حاشیه نشینان با شهرداری تهران، اعتصاب دانشجویان شریف و در گذشت حاج آقا مصطفی خمینی ، مقاله روزنامه اطلاعات و قیام نوزدهم دی قم است. جریان های خارج از انقلاب هر کدام از این وقایع را به عنوان مبداء اصلی انقلاب می دانند، اما تاریخ نگاری رسمی تنها حوادثی را که مرتبط با نیروهای مذهبی است، مورد توجه قرارمی دهد.
معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ادامه داد: نقش جریان های سیاسی و رقیب روحانیت مثل ملی مذهبی ها، چپ ها، روشنفکران غیر سیاسی و مبارزات مسلحانه در تاریخ نگاری رسمی نادیده گرفته می شود.
وی چالش دیگر در تاریخ نگاری رسمی را نپرداختن به تسویه حساب ها و چالش هایی که انقلاب با مخالفان خود داشت عنوان کرد و گفت: در این سال ها برخورد دوگانه با نقش مردم صورت گرفته و با اعتراض های مردم برخورد مناسبی صورت نگرفته است.
وی در پایان تاکید کرد: روایت رسمی انقلاب تاریخ انقلاب را به گونه ای توضیح می دهد که ما گرفتار حصر زمان شده ایم. آرمان ها، خواست ها و مطالبات چهار دهه قبل مطالبات مردم امروز نشان داده می شود و مطالبات نسل امروز نادیده گرفته می شود.


8 اسفند 1397 / تعداد نمایش : 1175